ŞEHİR VE KASABALARDAKİ MAHALLE MUHTAR VE İHTİYAR KURULLARI TÜZÜĞÜ
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 4/4/1945, No : 3/2412
Dayandığı Kanunun Tarihi : 10/4/1944, No : 4541
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 26/4/1945, No : 5991
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 3, Cildi : 26, S. 266
BÖLÜM : 1
Genel hükümler
Madde 1 – Şehir ve kasabalarda mahalle muhtar ve ihtiyar kurullarının ne yolda seçilecekleri ve görevlerini nasıl yapacakları aşağıdaki maddelerde gösterilmiştir.
Madde 2 – Şehir ve kasabalarda kurulu bulunan ve Belediye Kanununun (8)inci maddesine göre belediye meclisinin ve o yer idare kurulunun kararı ve valinin onaması ile yeniden kurulacak olan mahallelerde bir muhtar ve muhtarın başkanlığında bir ihtiyar kurulu bulunur.
Madde 3 – Yapılacak işler bakımından bir kaç mahallenin bir muhtar ve ihtiyar kuruluna bağlanması veya bir mahallede birden fazla muhtar ve ihtiyar kurulu bulunması o kısımda oturan belediye seçmenlerinin çokluğu tarafından imzalı bir mazbata ile veya yerin en büyük mülkiye memurluğunca görülecek idari lüzum üzerine belediye meclisinin kararına ve o yerin en büyük mülkiye memurunun onamasına bağlıdır.
Bu suretle mahallelerin birleştirilmesinde, muhtarlığa bağlanacak ev sayısının (1000) den fazla olmaması ve bir mahallede birden fazla muhtar bulundurulması halinde de bir muhtara verilecek ev sayısının (300) den az olmaması gözönünde tutulur.
Apartımanlarda bir ailenin oturduğu her daire bu işde bir ev sayılır. Birmahallede birden fazla muhtar ve ihtiyar
kurulu bulunursa bunlara birer sıra numarası verilir.
Madde 4 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu, bir muhtar ile dört üyeden kurulur, kurulun dört yedek üyesi vardır.
BÖLÜM : 2
Muhtar ve ihtiyar kurullarının seçimi
Madde 5 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu ile bunların yedek üyeleri mahalle halkı tarafından seçilir. Bu seçim her dört yıllık bir dönem sonunda yenilenir.
Madde 6 – Bir seçim dönemi içinde her hangi bir sebeple olursa olsun seçimin yenilenmesi halinde yeni muhtar ve ihtiyar kurulu üyelerinin görevi o dönem so-nunda biter.
Madde 7 – Seçimin belediye meclisinin belli seçim yılı içindeki Aralık ayında bitirilmesi şarttır.
Madde 8 – Seçime katılmak ve oy vermek için:
1 – Türk olmak,
2 – Seçim başlamadan önce en aşağı altı aydanberi o mahallede oturmakda bulunmuş olmak,
3 – (18) yaşını bitirmiş olmak,
4 – Hırsızlık, kaçakcılık, dolandırıcılık, sahtecilik ve sahte kağıtları bilerek kullanmak, inancı kötüye kullanmak gibi
yüz kızartıcı suçlardan biri ile veya ağır hapis cezasiyle hükümlü veyahut kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak, lazımdır.
Madde 9 – Subaylar, erat, askeri memurlar ve polisler mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu seçimlerinde oya katılamazlar.
Madde 10 – Mahalle muhtarlığına ve ihtiyar kurulu üyeliğine seçilmek için:
1 – Türk olmak,
2 – Seçim başlamadan önce en aşağı bir yıldanberi o mahallede oturmakta bulunmuş olmak,
3 – (25) yaşını bitirmiş olmak,
4 – Hırsızlık, kaçakçılık, dolandırıcılık, sahtecilik ve sahte kağıtları bilerek kullanmak, inancı kötüye kullanmak gibi
yüz kızartıcı suçlardan biriyleveya ağır hapis cezasiyle hükümlü veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak,
5 – Türkçe okur yazar olmak,
şarttır.
Madde 11 – Milletvekilleri, İl Umumi Meclisi üyeleri, subaylar, erat, askeri memurlar, yargıçlar, genel, özel ve katma bütçelerle idare edilen daire ve kurumlardan aylık alan memurlar, mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu üyeliğine
seçilemezler.
Madde 12 – Muhtar ve üye olmak için gereken ve (10) uncu maddede yazılı olan şartlardan her hangi birine bozukluk gelir veya (11) inci maddedeki durumlardan her hangi biri gerçekleşirse muhtarlık ve üyelik sıfatı kalkar.
Muhtar ve ihtiyar kurulu üyelerinin talim ve manevra maksadiyle 45 gündenfazla silah altına alınmaları halinde de yukarıki hüküm uygulanır.Ancak bu sıfatın kalktığına ve üyelerden birinin çekilmesinin kabulüne veya vazifeye devamsızlık
sonucu bir üyenin çekilmiş sayılmasına,seçimi onamağa yetkili bulunan makamlarca karar verilir.
Madde 13 – Ana, baba, büyük ana, büyük baba, evlat, kardeş, kaynana, kayınbaba, büyük kaynana, büyük kayınbaba, damat, gelin, enişte, kayınbirader, baldız ve görümceler mahalle muhtar ve ihtiyar kurulunda birleşemezler.
Birleşmeye engel derecedeki hısımlık muhtarla ihtiyar kurulu üyelerinden birisi arasında olursa üye olanın yerine en çok oy almış bulunan yedek üye getirilir.
İhtiyar kurulunda birleşmesi yasak olanlar seçilmiş ise en çok oy kazanmış olan,bu da eşit ise evli olan ve evlilerden yaşı büyük olan ve bu da eşit ise çocuğu çok olan üyelik sıfatını alır. Çocuk sayısının da eşitliği halinde kiminalınacağı ad
çekme ile belirtilir.
Seçimden sonra dünür olanlar da yukarki hükümlere bağlıdır.
Madde 14 – Mahalle muhtar ve ihtiyar kurulu seçimi en büyük mülkiye memuru-nun veya memur edeceği kimsenin gözetimi altında yapılır.
Madde 15 – Seçime,belediye seçimi için Belediye Kanununun (34) üncü maddesine göre yapılmış olan son defterler
esas tutulur. Bunun için yerin en büyük mülkiye memurunun emriyle belediyelerce bu defterlerin ikişer örnekleri çıkartılarak
seçim komisyonuna verilir.
Madde 16 – Yerin en büyük mülkiye memuru, muhtar ve ihtiyar kurulu seçiminin yapılması için, son belediye seçimine esas olan defterlerden (10) ve (11) inci maddelerde yazılı niteliklerde oldukları yapacağı soruşturma ile anlaşılan
her mahalle halkından üçer kişilik birer (seçim komisyonu) kurar ve işi komisyonaayrılan kimselere yazı ile bildirir.
Madde 17 – Seçimin nerede, ne gün ve saat kaçtan kaça kadar yapılacağı, oylarbir günde sandığa atılamayacaksa kaç gün mühlet verileceği ve son günde hangisaate kadar oyların kabul olunacağı seçime başlanmadan en az üç gün önce yerin en
büyük mülkiye memuru tarafından seçmenlere duyurulacak şekilde uygun araçlarla ilan olunur.
Madde 18 – Seçim için belirtilen gün, saat ve yerde sandığa oy pusulaları atılmağa başlanmadan önce seçim komisyonu, orada hazır bulunanlara sandığın boş olduğunu gösterdikten sonra dört tarafını sicimle bağlayıp düğüm yerlerini
mühürler. Sandığın başka başka anahtarlarla açılır iki kilidi, üzerinde ince birmektup sığacak kadar yarığı bulunur. Seçim bir
günde bitmezse oy atılması için belirtilen son dakikada oy atılacakyarık komisyon tarafından seçmenlerden en az üç kişinin
önünde bir kağıtla kapatılarak dört tarafından mühür mumu ile mühürlenir ve iş bir zabıtla belirtilir.Sabahları belli saatte gene
öylece açılır ve iş gene bir zabıtla belirtilir. Sandık en büyük mülkiye memurunun uygun göreceği yerde saklanır.
Madde 19 – Her seçmen kendi oy pusulasını getirip seçim komisyonu önünde sandığa atmakla ödevlidir. Hiç bir
sebep ve suretle başkasının adına sandığa se- çim pusulası atılamaz. Seçim pusulasında seçmenin adı,soyadı,adresi,imzası
veyamühürü bulunur. Her seçmenin elinde nüfus kağıdı olduğu halde seçim sandığının başına gelerek seçim defterindeki adı
karşısını imzalaması ve Türkçe okuyup yazmak bilmiyorsa mühür veya parmak basması gerektir.
Madde 20 – Muhtar ve ihtiyar kurulu üyelikleri seçimi bir arada yapılır.Herseçmen oy pusulasında muhtarlık için bir
kişinin ve ihtiyar kurulu üyeliği içinde (8) kişinin adını yazar.Yazmak bilmiyenler güvendikleri kimseye sandık başında
yazdırırlar.
Madde 21 – Oy verilmesi için belirtilen sürenin sonunda seçim defterine konulan imza, mühür veya işaretlerin
sayısı, mahallede seçim hakkına sahip olanların sayısı ile karşılaştırılarak yarısından eksik olduğu anlaşılırsa iş seçim
komisyonu tarafından bir zabıtla belirtilir. Bu halde seçim süresi yerin en büyük mülkiye memuru tarafından üç gün uzatılır
ve uzatma işi bu makamca seçmenlere duyurulacak şekilde uygun araçlarla ilan olunur. Bu sürenin sonunda oya katılanların
sayısına bakılmayarak sandık açılır.
- Önceki
- Sonraki >>
